Cần lời giải đáp và cách xử lý của chính quyền địa phương

Kính gửi: Công dân trú tại Xóm 5, xã Vĩnh Quang, thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng Ủy ban nhân dân thành phố Cao Bằng nhận được phản ánh của công dân Nội dung: "Theo pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành về Luật hôn nhân và Gia đình là việc kết hôn giữa các cặp đôi năm nữ phải trên phương thức tự nguyện nếu là bị ép buộc lấy người mà đối phương không có nhu cầu lấy mà còn bắt ép đối tượng phá thai trong bụng mà không phải con của đối tượng đó….cần một lời giải đáp" Sau khi xem xét nội dung và các quy định liên quan, UBND thành phố Cao Bằng trả lời như sau: Căn cứ theo Điều 2 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình: Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng. Theo Khoản 9 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định: Cưỡng ép kết hôn, ly hôn là việc đe dọa, uy hiếp tinh thần, hành hạ, ngược đãi, yêu sách của cải hoặc hành vi khác để buộc người khác phải kết hôn hoặc ly hôn trái với ý muốn của họ Tại Khoản 2, Khoản 3, Khoản 4 Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình: "2…Cấm các hành vi tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn… 3. Mọi hành vi vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình phải được xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan khác có thẩm quyền áp dụng biện pháp kịp thời ngăn chặn và xử lý người có hành vi vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình. 4. Danh dự, nhân phẩm, uy tín, bí mật đời tư và các quyền riêng tư khác của các bên được tôn trọng, bảo vệ trong quá trình giải quyết vụ việc về hôn nhân và gia đình". - Trong trường hợp bị cưỡng ép kết hôn, thì căn cứ theo Điều 10 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định người có quyền yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật: " 1. Người bị cưỡng ép kết hôn, bị lừa dối kết hôn, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền tự mình yêu cầu hoặc đề nghị cá nhân, tổ chức quy định tại khoản 2 Điều này yêu cầu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp luật do việc kết hôn vi phạm quy định tại điểm b khoản 1 Điều 8 của Luật này. 2. Cá nhân, cơ quan, tổ chức sau đây, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp luật do việc kết hôn vi phạm quy định tại các điểm a, c và d khoản 1 Điều 8 của Luật này: a) Vợ, chồng của người đang có vợ, có chồng mà kết hôn với người khác; cha, mẹ, con, người giám hộ hoặc người đại diện theo pháp luật khác của người kết hôn trái pháp luật; b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình; c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em; d) Hội liên hiệp phụ nữ". Theo đó, Điều 181 Bộ Luật hình sự năm 2015 quy định Tội cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, cản trở ly hôn tự nguyện: "Người nào cưỡng ép người khác kết hôn trái với sự tự nguyện của họ, cản trở người khác kết hôn hoặc duy trì quan hệ hôn nhân tự nguyện, tiến bộ hoặc cưỡng ép hoặc cản trở người khác ly hôn bằng cách hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần, yêu sách của cải hoặc bằng thủ đoạn khác, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 03 năm". - Đối với hành vi xúc phạm nhân phẩm, danh dự khi có đủ căn cứ cho rằng bị xúc phạm nhân phẩm, danh dự thì sẽ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội làm nhục người khác quy định tại Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 cụ thể như sau: "1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm…." Vì vậy, trong trường hợp đã đăng ký kết hôn do bị cưỡng ép bà có thể căn cứ các quy định nêu trên để yêu cầu Tòa án nhân dân cấp huyện giải quyết. Đối với hành vi bị xúc phạm nhân phẩm, danh dự khi có đủ căn cứ về hành vi xúc phạm nhân phẩm danh dự, thì đề nghị cơ quan công an giải quyết. Trên đây là ý kiến trả lời của Ủy ban nhân dân Thành phố Cao Bằng đối với phản ánh của ông/bà Thanh Tâm.